چرا نباید از معترضان خوزستانی حمایت کرد؟

حدود یک سال پیش از این، حجت الاسلام پناهیان طی سخنانی بر منبر یکی از مراسم مذهبی، در اعتراض به مشکلاتِ آب خوزستان گفت « اگر من مسئول بودم استاندار را به گاری می بستم تا برای مردم آب بیاورد».

پناهیان به عنوان یکی از ایدئولوگ های نظام جمهوری اسلامی ایران و یکی از اساتید حوزه و دانشگاه، بیش و پیش از تمامی معترضان به مشکلاتِ آب خوزستان، نسبت به این حقیقت دارای آگاهی است که اصل و اساس مشکلاتِ آب خوزستان محدود و محصور به دولت نیست، که راه رفع آن، محدود و محصور به «بستن استاندار به گاری» باشد. اما با اینحال چرا حضرتش از منبر یک مراسم مذهبی اقدام به طرح چنان مطلبی می کند؟

گام نهادن در وادی یافتن پاسخی برای این پرسش، در جوف خود نکته ای دارای غایت اهمیت نهان دارد که در ادامه با آشکار کردن آن خواهم کوشید پاسخی در بساط پاسخ اصلی این وجیزه بگذارم که «چرا نباید از معترضان خوزستانی حمایت کرد؟».

نظامات سیاسی دارای صبغه و سابقه ی گرایش به اردوگاه «چپ» در عالم، از گذشته تا هنوز، سالک سبیل انواع تقلیل و تنزیل بوده اند در زمینه ی حل مسائل و رفع مشکلات عالَم و آدم. بر همین نهج، و در راستای همان تقلیل و تنزیل ِایدئولوژیک، نظامات دارای گرایش به اردوگاه مذکور با اعتماد به نفسی حیرت انگیز همواره بر بام شعارهایی از جنس و سنخ حل و رفع تمامی مسائل و مشکلات عالَم و آدم ایستاده اند.

اینکه بسیاری از مسئولان ارشد نظام جمهوری اسلامی از سالها پیش تا کنون، همواره بیرق این مدعا را بر دوش داشته و دارند که در جیب و آستین و ذهنشان، دارای کلیدهایی برای گشودن تمامی قفلهای بسته هستند، تنها یک شعار و مدعای سطحی و منبعث از گسسته خردی های هیجان آلود نبوده و نیست. حضرات در وادی واقعیت، عمیقاً و دقیقاً دارای این باور و عقیده هستند که تمامی مسائل و مشکلات در این عالَم، دارای راه حل و راه رفع هایی ساده و روشن و آشکار است اما در این میان عده ای در جایگاه چپاولگران حقوق انسانها، و اصحاب ثروت و ارباب قدرت در بطن و متن «نظام سرمایه داری»(کذا!) نمی خواهند و نمی گذارند که این مسائل و مشکلات حل و رفع شود.

یکی از توالی فاسد این نوع باورِ کاملاً کاذب، از این قرار و بر این مدار است که ویروس آفت بار ِاین نوع تقلیل و تنزیل های ایدئولوژیک از طریق سازمان ها و نهادهای آموزشی و رسانه ای ِتحت اختیارِ این حضرات از دم صبح ازل تا آخر شام ابد به مردمی که در ظل و ذیل این نظامات سیاسی نفس می زنند، انتقال پیدا می کند و همین مردم در مواجهه با انواع مسائل و مصائب در این عالَم، با این پشتوانه‌ی”فرهنگی” وارد می شوند که حل و رفع آنها بسیار ساده و آشکار است اما در این میان«عده ای نمی خواهند» که این مسائل حل و آن مصائب رفع شود.

حجت الاسلام علیرضا پنهایان یکی از منبریانِ عوام در یکی از مساجد روستاهای خوزستان نیست، حضرتش یکی از اعضای هیئت علمی در نظام آموزش عالی کشور، معاونت فرهنگی«نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها»و«مرکز جهانی علوم اسلامی»،«مشاور ریاست نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها»، نائب رئیس قرارگاه عمار و عضو هیئت امنای دانشگاه هنر است. هم او، از چنین جایگاهی است که در برابر مردم ایران به صراحت اعلام می کند راه حل مشکلات آب خوزستان این است که «استاندار را باید به گاری بست تا به مردم آب برساند».

حضرتش همانگونه که اشاره شد بیش و پیش از هرکس می داند که برای نمونه، قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه پاسداران طی حدود بیش از دو دهه اخیر چه نقشی در زمینه مواردی چون وضعیت آب خوزستان داشته است. هم او، از آگاهان به این مسئله است که شورای نگهبان با مکانیزم «نظارت استصوابی» طی دهه های اخیر چگونه ریشه ی تخصص محوری را در متن و بطن نظام سیاسی و اداری کشور به آتش کشیده است. حجت الاسلام پناهیان طی سالیان اخیر، هرجا و هرگاه که دولت هایی منطبق بر مشی عقیدتی خود و همقطارانش روی کار بوده اند، در مواجهه با مشکلاتی سترگ تر از «آب خوزستان»، گام در این وادی نهاده که «علت و عامل اینها نه این دولت، بلکه بیگانگان، در قالب نظام سلطه و سرمایه داری و عوامل داخلی وابسته به آنها هستند و بس».

اینها و بسی بیش از اینها، عوامل و علل ایجاد شریطی در عرصه فرهنگ و سیاست بوده که بر اساس آن، روح غالب بر جامعه ایران از موضع و منظرِ فرهنگی و سیاسی شکل گرفته و تربیت شده است.

اینک از این منظر و بر این اساس بنگرید به کف خیابانهای خوزستان در این روزها.

جماعت معترض به مشکلات آب خوزستان، بیش و پیش از هرچیز، میوه هایی هستند با ریشه هایی در خاک ِ ایدئولوژی مبنایی و محوری امثال حجت الاسلام پناهیان به عنوان ایدئولوگهای فرهنگی و سیاسی نظام جمهوری اسلامی طی ۴ دهه اخیر.

پرواضح است که بسیاری از این جماعتِ معترض اگر در کف همان خیابانها با امثال حجت الاسلام پناهیان مواجه شوند، در صورت امکان، سر از تنِ حضرتش جدا خواهند کرد، اما این نوع مخالفت ها و فاصله ها از این منظر، درای ریشه های سترگی در خاک شباهت ها و اشتراک هایی عمیق تر و دقیق تر است.

معترضان به مشکلات آب خوزستان در کف خیابان ها و در فضای مجازی و… بر اساس مبنای محوری این وجیزه به دو بخش تقسیم می شوند. بخش نخست؛ کسانی هستند که از منظر و موضعِ اخلاقی، خواستار رفع مشکلی مشخص در زندگی افرادی مشخص در بخشی مشخص از کشور هستند. اما بخش دوم؛ کسانی هستند که از موضعی ایدئولوژیک، مشکلات آب خوزستان را قابل تقلیل و تنزیل به یک عامل و مورد به نام دولت یا حکومت می دانند و بس، و بر این باورند که متولیان عرصه ی مذکور اگر اراده کنند قادر خواهند بود به طرفه‌العینی مشکلات را رفع کنند.

بخش نخست، باید بدانند و مرکبِ شناخت و فهم در این وادی برانند که «اعتراض» از موضع و منظرِ «اخلاق» نسبت به مصائب دیگری و دیگران در راستای کاهش رنج های غیرضروری ایشان، باید با در نظر داشتن این حقیقت باشد که نوع و لونِ این اعتراض، خود باعث و موجب ورود رنج غیرضروری به دیگری و دیگران نباشد. نکات و مباحثی که در زمینه «اخلاق اعتراض» در انواع ِآن طی سده های اخیر در جهان مطرح شده، آشکارترین گواهی در راستای توجه عالمان و فیلسوفان اخلاق به این نکته دارای غایت اهمیت است. به دیگر بیان، نمی توان و نباید – حتی – از موضع «اخلاق» گام در وادی تأیید هر نوع اعتراضی نسبت به هر نوع تحمیل رنج غیرضروری به دیگری و دیگران نهاد.

بر این اساس، در مورد اخیر، تلاش در جهت«رفع مشکلات آب خوزستان» نکته ای است و حمایت از نوع و لون «اعتراضات خیابانی» به این مشکلات، نکته ای دیگر.

اما بخش دوم از معترضان به مشکلات آب خوزستان، به معنی دقیق تر و عمیق تر همان میوه های درخت های ریشه دار در خاک مکتب ایدئولوژیک امثال حجت الاسلام پناهیان هستند. ایشان طی این سالها، در مکتب پناهیان -و حتی مخالفان ایدئولوژیک پناهیان- با آب این ایدئولوژی وضو گرفته اند که «تمامی مشکلات ما دارای راه رفع یگانه و ساده و آشکار است و بس». اما در ادامه ی این آموزه ای ایدئولوژیک، از بابِ حمله ی چاقو به دسته اش، این جماعت معترض، آن علت العلل مشکلات را نه لزوماً «نظام سرمایه داریِ» موردنظرِ پناهیان، بلکه شخصِ پناهیان و سایر همقطارانش می دانند که ضمن مصادره و برباد دادن «سرمایه های» مردم خوزستان، ایشان را محتاج قطره ای آب کرده اند.

باور و عقیده ای این جماعت در این زمینه، بهره ی عمیق و دقیقی از صدق ندارد و در نتیجه قابل دفاع و حمایت نیست. اما و هزار اما! پرواضح است که این نکته هرگز به معنی تأیید مشی امثال حجت الاسلام پناهیان و سایر شرکاء، و نفی نقش ایشان در مشکلات کشور از جمله مشکلات آب خوزستان نیست، بلکه بازهم اصل و اساس ماجرا چیزی نیست جز تأکید بر، حذر از همان نوع تقلیل و تنزیل های ایدئولوژیک و فروکاستنِ علل مشکلات به عوامل و مواردِ یگانه و مشخص؛ که همانگونه که اشاره شد چیزی نیست جز همان آموزه ی تزریقی خسارت بار ایدئولوژیک امثال پناهیان به جامعه ایران.

به دیگر بیان، به همان نسبت که اکثر قریب به اتفاق شهروندان ایران از جمله ساکنان خوزستان – مستقیم و غیر مستقیم- دارای نقش بسیار مهم و موثر در مشکلات آب خوزستان هستند، هم ایشان، به این علت نیز دارای سهم و جایگاهی بسیار مهم و موثر در مشکلات ایران و مشکلات آب خوزستان هستند که – مستقیم و غیرمستقیم – شاگردانِ خلفِ مکتب ایدئولوژیک امثال حجت الاسلام پناهیان هستند.

این جماعت به هیچ وجه شایسته ی دفاع و حمایت نیستند، چرا که دفاع و حمایت از ایشان، در نظر و عمل، فرجامی جز بارورتر شدن شجره منحوس همان نوع ایدئولوژی نخواهد داشت.

دفاع و حمایت از حقِ بهره مندی ساکنان خوزستان از آبِ مناسب، هرگز قابل تنزیل و تقلیل به دفاع و حمایت از مشی معترضان خیابانی در این روزها در کف خیابانهای خوزستان نیست، و کسانی که با این نوع تقلیل و تنزیل ایدئولوژیک برآنند تا دیگرانی که گام در وادی حمایت از این معترضان نمی گذارند را «عوامل رژیم» بنامند و بدانند، آشکارترین مهر تأیید را بر اصل و اساس مدعای این وجیزه نهاده اند؛ خاک پاشیدن در چشمان حقیقت، با دستان تقلیلگرایی ایدئولوژیک.

نی ما جوادپورمجموعه آثار

قدرت بی اقتدار و اقتدار بی قدرت

هوس قمار دیگر

فتنه فدرال

مخلوقات اشرف

بازگشت به جدید

دو حکومت، دو بختیار، دو ترور

خریدِ حمید

تقلید تولید و تولید مقلد

ایران و کاتخونِ شیعه

پیکار با انکار ایران

بی‌شـرف

نی ما جوادپور مجموعه آثار