ماندن به شرط باور به نماندن

میانه دهه 80 بود که با نفس زدن در هوای آلبوم «به تماشای آب های سپید»، با ژیوان گاسپاریان آشنا شدم و تا امروز، آثار او همواره یکی از پناهگاه های آرامش بخش من بوده در جولان مصائب روزگار.

گاسپاریان امروز خرقه تهی کرد و از خود سرمایه ای ارزشمند و زیبا به یادگار نهاد برای آنها که هستند و دیگرانی که خواهند آمد، سرمایه ای به مثابه بالهایی برای ارتفاع گرفتن از سطح مناسبات زندگی روزمره در راستای کشف و درک و دریافت زیبایی هایی جاودانه.

دو روز پیش از کوچ ابدی گاسپاریان، تقویم ها خبر از فرارسیدن سالمرگ عباس کیارستمی داده بودند؛ هم او که آشکارا بر این باور و تمنا بود؛ معاوضه ی هرآنچه به عنوان اثر هنری، خلق و تولید کرده، با یک روز زندگی بیشتر در این جهان.

اما اگر در ساحت واقعیت عینی و ملموس و مشهود، چنین می شد و کیارستمی روزی بیشتر می زیست اما «ما» بی بهره می ماندیم از مجموعه آثار هنری و فرهنگی او، در این میان چه می شد تکلیف خودخواهی و دیگرخواهی، و نسبت و تناسب آن با جاودانگی؟

بر همین نهج، چه می شد فرجام همین ماجرا اگر قصه ی عُمر ِگاسپاریان به جای 15 تیر 1400 در 16 تیر 1400 به پایان می رسید اما چون منی، یک عُمر محروم می ماند از آن پناهگاه های آرامش بخش به عنوان آثار هنری او؟

برای از این گونه پرسشهای بنیادین، پاسخی ندارم جز این که آنچه در کارنامه هنری و فرهنگی امثال کیارستمی و گاسپاریان می بینیم، از آن جهت و بر آن نمط در مرزهای جاودانگی قرار می گیرند و بدل به سرمایه های مذکور می شوند که آثاری هستند فقط و تنها فقط برای انسانِ فانی و زندگی ناپایدار.

جاودانه دانستن انسان و پایداری زندگی، دو بالِ ایدئولوژی ویرانگری است که در عرصه هنر و فرهنگ نتوانسته و نمی تواند و نخواهد توانست ارائه‌گر آثاری جاودانه باشد.

آثاری در عرصه هنر و فرهنگ که ریشه در خاک ِآرمان های انسان برای «فردا» دارد، آثاری هستند که رنگ «فردا» را نخواهند دید. چرا که منبع و منشأ این نوع آثار، چیزی نیستند جز باورهایی آغشته به هوای اندیشه ی امروز انسان.

اما در مرزهای جاودانگی قرار گرفتن آثار هنری، بیش و پیش از هر چیز در گروِ این باورِ عاری از رنگِ «امروز» است که انسان را نمی توان و نباید خلاصه کرد در «باورهای امروز» و «آرمان های فردا».

انسان و زندگی انسان، چیزی بوده و خواهد بود ورای این دو، و در «منطقه ‏الفراغ» این دو با مبانی ثابت و لایزالِ وجودیِ انسان است که «هنر»، آفرینش را در آغوش می گیرد.

این وجیزه که در هوای سوگِ ژیوان گاسپاریان قلمی شد را به یادگار می نهم در دفتر تبیین مدعیاتی که در زمینه ی رابطه «هنر و ایدئولوژی» طی سالیان اخیر گفته و نگاشته ام.

نی ما جوادپورمجموعه آثار

در پیله ی آزادی

حمایت لنینیست‌های ایرانی از پوتین

یا ناقص الکمالیم یا کامل القصوریم

مخلوقات اشرف

بازگشت به جدید

دو حکومت، دو بختیار، دو ترور

خریدِ حمید

تقلید تولید و تولید مقلد

ایران و کاتخونِ شیعه

پیکار با انکار ایران

بی‌شـرف

نی ما جوادپور مجموعه آثار