در دفاع از ممانعت از ورود ایرانیان به کشورهای غربی

در بخشی از کتاب «تخدیر روان، تخریب جهان» به وجوهی از مجادله‌ی کلاسیک میان اردوگاه «اصالت جامعه‌شناسی» و اردوگاه «اصالت روان‌شناسی» پرداخته‌ام. بر اساس ارتباط عمیق میان عرصه‌ی «سیاست» و «جامعه»، اهالی اردوگاه نخست، بر این باورند که این نهادهای اجتماعی، و ساختارهای نظام سیاسی هستند که به مثابه شرط لازم و کافی در راستای بهبود زیست اجتماعی انسان نقش‌آفرینی می‌کنند. در حالی که اهالی اردوگاه دوم، با برجسته‌سازی مواردی چون آمار افسردگی و خودکشی در بسیاری از کشورهای غربی، بر آن‌اند تا ضمن ایجاد خدشه در مدعای طرف مقابل، نشان دهند که در این زمینه، در بر پاشنه‌ای دیگر می‌چرخد. اما در این دوران که شور «انقلابی» بر ذهن و ضمیر برخی از ایرانیان، بیش از پیش، سایه افکنده، به مدد ابزارهای رسانه‌ای، با موردی دیگر به مثابه برهانی در تضعیف نظام نظری اردوگاه نخست مواجه‌ایم، و آن چیزی نیست جز رفتارهای بخشی از ایرانیانِ خارج از ایران. من از حدود دو دهه قبل، دارای ارتباط عمیقی با بخشی از اجتماع ایرانیان خارج از ایران بوده‌ام، و بارها اعلام کرده‌ام که با تفکیک‌های سستی چون «ایران‌نشین و خارج‌نشین»، آن هم از منتهی‌الیه ایدئولوژی‌های سیاسی، مطلقاً مخالفم. اما علیرغم این مسئله، بنگرید به حجم ستبر و سترگی از رفتارهای این بخش از ایرانیان طی حدود دو دهه اخیر در فضای مجازی، و این روزها، در ورود به عرصه‌ی مخالفت با نظام سیاسی حاکم در ایران. این نوع از رفتارهای آلوده به سخافت و خشونت در وجه گفتار و کردار، از جانب ایشان را به سختی می‌توان حتی در محروم‌ترین روستاهای ایران نیز مشاهده کرد. مگر نه این‌که قرار بود نهادهای اجتماعی و ساختارهای سیاسی، «انسان» به عنوان «رعیت» را در جایگاه «شهروند» قرار دهد، و از او موجودی «مدنی» و دارای «فرهنگ» و «اخلاق» طراز انسان جهان جدید بسازد؟ در مقام تضعیف این مدعا، بنگرید به بخشی از ایرانیانِ خارج از کشور که پس از حدود یک یا دو یا سه دهه زیست در ظل و ذیل این نوع نظامات اجتماعی و سیاسی، دارای نازل‌ترین سطح ِفرهنگ و اخلاق هستند. و البته، اگر نبود همان حدود از کارآمدی نظامات اجتماعی و سیاسی(در مقام شرط لازم) در کشورهای غربی، همین تعداد از ایرانیان، دست در دست بخش دیگری از مهاجران از برخی کشورهای دیگر، به طرفةالعینی اروپا و امریکا را بدل به ایران و عراق و یمن و افغانستان و سوریه می‌کردند. و اگر همین افراد در جوامع غربی بدل به اکثریت شوند، برپا کننده‌ی فرآیندی اجتماعی خواهند شد که فرآورده‌ی آن در عرصه‌ی سیاست، چیزی جز نظامات کنونی حاکم بر ایران و سوریه و افغانستان و… نخواهد بود.

در ظل و ذیل کامل‌ترین نهادهای اجتماعی و ساختارهای سیاسی، باز هم با بخش برجسته‌ای از افراد روان‌رنجور، و افراد دارای تجربه‌ی خودکشی مواجه‌ایم، به همان نسبت که با مهاجرانی نیز مواجه‌ایم که به علت ضعف و فقر بنیادین فرهنگی، در پناه همان نهادها و ساختارها، چیزی جز سست‌ترین و نازل‌ترین نوع مناسبات ذهنی و رفتاری، در بساط ندارند. هراسِ اخراج از کشورهای غربی، شاید بتواند این افراد را در اتخاذ برخی از رفتارها در سطح اجتماعی مهار کند، اما آن نوع موارد، هرگز باعث تغییرات و تحولات بنیادین در ساحت فرهنگی این افراد، نشده و نمی‌شود.

من سال‌ها پیش از این، در یک سخنرانی درباره انواع مهاجرت و ارتباط آن با گرایش‌های روانی افراد، به این نکته اشاره کرده بودم که آن‌چه به عنوان «انسان غربی» می‌شناسم، کسی نیست جز انسان معتقد و ملتزم به مبانی معرفتی مدرنیسم. بر این اساس، در همان سخنرانی، قائل به تفکیک «غرب جغرافیایی» و «غرب فرهنگی» شدم. اینک، بنگرید به نظام نظری و مشی عملی بخشی از ایرانیانِ خارج از ایران، به مثابه شهروندان «غربی»، تا دریابید که چگونه می‌توان در «غرب جغرافیایی» زیست، و نه تنها ذره‌ای از اعتقاد و التزام به «فرهنگ غربی» برخوردار نبود، بلکه دقیقاً و عمیقاً، مبتلا به فرهنگ «ضد غربی» بود.

نی ما جوادپورمجموعه آثار

فتنه فدرال

روح دو حسین بر ویرانه‌های «متروپل»

ماندن به شرط باور به نماندن

مخلوقات اشرف

بازگشت به جدید

دو حکومت، دو بختیار، دو ترور

خریدِ حمید

تقلید تولید و تولید مقلد

ایران و کاتخونِ شیعه

پیکار با انکار ایران

بی‌شـرف

نی ما جوادپور مجموعه آثار